MESLEK SEÇİMİ VE VELİ

Anne – babalar çocuklarının bütün gelişim dönemlerinde yanında olmayı ve onların karşılaşabilecekleri gelişim dönemi problemleriyle ilgilenmeyi isterler. En çok yanlarında olmak istedikleri konulardan birisi ise geleceği planlamak ve meslek seçmek olabilir. Fakat meslek seçimi konusunda çocukları yönlendirmeden önce anne babaların bu konudaki sorumluluklarının farkına varması ve meslek seçimi ile ilgili genel ilkeleri öğrenmeleri gerekir.

Meslek seçimi ilgili en temel ilke bireyin kendini tanıması olabilir. Anne – babaların meslek seçimine yardımcı olması için ise çocuklarını tanıması gerekir. Çocuğun ilgi, yetenek ve değerlerinin tanınması için çalışmalar yapılmalı ve gerekli yardımlar alınmalıdır. Sadece prestij, iş garantisi ya da kazanç odaklı düşünmek ailelerin yaptıkları en büyük yanlışlardandır.

Meslek seçimi söz konusu olduğunda anne – babaların beklentileri de ortaya çıkar. Bu beklentiler şu şekilde sıralanabilir.

• Çocuğunun iyi bir geleceğe sahip olduğunu görmek
• Mesleğinin devamını sağlamak
• Çabalarının karşılığını almak
• Hayalindeki mesleği seçtirmek
• Gurur duymak
• Hayatta bir dayanağı olduğunu bilmek

Anne – babaların beklentileri olduğu kadar meslek seçecek olan çocuğun da beklentileri vardır:

• Kendi bağımsızlığını kazanmak,
• Bireysel kimliğini bulmak,
• Toplumsal kimliğini bulmak,
• Anne-Babadan ayrışmak,
• Kendi kişiliğini ortaya koymak,
• Hayatını düzenleme gücü kazanmak,
• Kendini toplum içinde sınamak,

Ailelerin meslek seçimi döneminde aşağıdaki cümleleri kurmaları doğru değildir.

• Ben olamadım sen ….. olacaksın.
• Komşunun çocuğu senden daha başarılı.
• Bak kardeşine senden daha iyi yapıyor.
• Ancak senin gibi biri bu mesleği seçer.

Anne babaların aşağıdaki cümleleri kullanması ise çocuğun meslek seçiminde sorumluluk almasını kolaylaştırabilir.

• Bu işi yapabileceğini biliyorum.
• Çaba gösterdiğin zaman başarılı olduğunu görüyorum.
• Kararlarına güveniyorum.
• Başaracağına inanıyorum.

ANNE – BABALARA TAVSİYELER

• Çocuğun ilgi ve yeteneklerini daima ön planda tutmak anne – babaların meslek seçimindeki en temel sorumluluğudur.
• Deneyimlerin çocuğa yol gösterici olarak aktarılması önemlidir. Fakat anne – babaların kendi meslekleri ya da hayallerindeki meslekle ilgili baskıcı yönlendirme yapması doğru değildir. “Bizim zamanımızda” ya da “Ben senin yaşındayken” ile başlayan cümleler, genellikle gençlerin duymak istedikleri cümleler değildir. Deneyimlerin bu şekilde aktarılması doğru olmayacaktır.
• Çocukların ilgi ve yeteneklerinin farkına varmalarını ve farklı meslekleri tanımalarını sağlamak önemlidir.
• Özellikle ergenlik döneminde olan bir birey için takdir edilmek oldukça önemlidir. Bu yüzden onları başarısızları ile yargılamak yerine başarıları ile takdir etmek gerekir.